Verslag op
www.luchtvaartnieuws.nl:
HollandExel: Recife - Amsterdam, 20 maart 2005
Verslag voorzorgs- (nood-) landing van vlucht HXL 412 van Holland Exel 20 maart 2005 met bestemming: Amsterdam. Vertrekplaats: Recife (Brazilië). Vervoersklasse: Charter. Registratie: PH-AHX. Boeing 767-383 met bouwjaar 1990. Bewijs luchtwaardigheid: geldig tot 30-10-2005. Geplande vertrektijd: 20.50 uur locale tijd, verwachte aankomsttijd: 10.00 uur Nederlandse tijd.
De instap zou plaatsvinden via poort 16 Noord om 19.00 uur. Wij moesten echter in een lange rij ca. een uur staande wachten met 279 man totdat de douane eindelijk bereid was (of toestemming had verkregen) om ons te controleren en door te laten tot poort 16. Aldaar aangekomen bleek er om technische redenen vertraging te zijn. Pas om circa 23.00 uur (dus na ca. 2 uur vertraging) konden we het toestel betreden. Take off was rond ca. 23.30 uur. De gezagvoerder exuseerde zich voor de vertraging met de mededeling dat dit te maken had met falen van de noodverlichting die gerepareerd moest worden want dit was een "no go" veiligheidsvoorschrift.
Tijdens het opstijgen, na ca. 20 minuten, was het toestel zojuist begonnen met de oversteek van de oceaan en bevond het zich op ca. 8000 meter hoogte. Plotsklaps was er een explosie te horen in de linker motor, een luide doffe knal gepaard gaande met een felle vuurbal en een regen van vonken achter de motor die vrij snel (na ca. 5-10 seconden) verdween, gevolgd door gedurende enige seconden een flauwe rode gloed. Het motorgeluid van de linker motor was direct geheel weggevallen. Er werd vaart geminderd en na een paar minuten konden we op het beeldscherm zien dat een 180 graden bocht was ingezet en wij op weg terug waren naar Recife. De gezagvoerder bevestigde dat het vermogen van een motor was verloren en wij over 15 minuten een "voorzorgslanding" zouden maken. Een lang nevelspoor vanuit de vleugeltip getuigde ervan dat er brandstof werd geloosd (wij hadden bij de start 57.000 liter kerosine aan boord).
Opvallend was dat de meeste passagiers gewoon deden alsof er niets aan de hand was en verder gingen waar ze mee bezig waren. Slechts een enkeling kreeg het te kwaad en barstte in tranen uit.
Vlak voor de landing waarschuwde de gezagvoerder ons dat de landing "vrij stevig" kon zijn. Deze landing op slechts een motor werd inderdaad stevig maar zeer deskundig uitgevoerd en verliep zonder merkbare problemen. Er werd zeer hard op de remmen van de wielen afgeremd en pas later werd ook de nog intacte motor in reverse ingezet om snelheid te verminderen. De volop aanwezige brandweer ging direct over tot het blussen met water van de remmen en banden van het toestel, hetgeen volgens de gezagvoerder een routine operatie betrof. Er werd echter niet toegestaan dat het toestel op eigen gelegenheid verder zou taxi'n omdat "de remmen nog als te heet werden beoordeeld", zodat wij per trap en bus naar de luchthaven werden teruggebracht.
De 279 passagiers werden geleid naar de zaal waar normaal gesproken de koffers konden worden afgehaald. Er was daar geen catering of andere service geopend. Ook waren in deze ruimte geen stoelen of zitplaatsen aanwezig. De passagiers voelden nu pas het risico dat zij hadden gelopen aan den lijve en menigeen stak met enigszins knikkende knie'n een sigaret op (terwijl dat eigenlijk in deze ruimte uitdrukkelijk was verboden). Toen een luchthavenofficial ons daarop attent maakte, werd dit begroet met een algemeen schaterend hoongelach.
Na enige tijd kwam de gezagvoerder ons via de microfoon toespreken. Hij vertelde op kordate en correcte wijze (maar zichtbaar enigszins trillend) dat tijdens de stijging plotseling het vermogen van een motor was weggevallen. Dat niet alleen, hij was "toen ook opeens al zijn olie kwijt" en "de hydraulische systemen functioneerden niet meer. Moderne vliegtuigen zijn echter met meerdere systemen uitgerust zodat we toch veilig hebben kunnen terugkeren." De gezagvoerder zou ervoor zorgen dat een trolly met frisdrank en wat eten vanuit het vliegtuig naar ons zou worden toegebracht. Daarna namen de gezagvoerder en purser van ons afscheid. De stewardessen hebben wij in het geheel niet gezien. Na enige tijd verscheen de ons beloofde trolly en de passagiers waren (nu al reeds enige uren in de hal aanwezig) zeer blij met de gevulde koeken en glaasjes cola die werden uitgedeeld.
Daarna volgde een lange periode van uren wachten. Niemand van het 2-3 man aanwezige luchthavenpersoneel sprak Engels, niemand had enige informatie. Niemand kon ons vertellen wat er zou gebeuren en of er iets zou worden geregeld. Ten einde raad besloot menigeen uitgeput te gaan rusten en al dan niet op de grond of op de rubberen loopband wat slaap te vatten. Na urenlang wachten zonder verder water of voedsel of informatie te hebben gekregen besloten enkele assertieve reizigers zelf het initiatief te nemen om te gaan bellen met de verantwoordelijke touroperator. Het bleek moeilijk om op zondagochtend iets te regelen voor 279 passagiers maar er werd aan gewerkt. Op zeer correcte wijze gaven deze passagiers ons van tijd tot tijd updates over de intercom over de stand van zaken. De algemene stemming onder alle passagiers was dat zij beslist niet met ditzelfde toestel van (of überhaupt nog met) Holland Exel verder wilden vliegen. Er werd ons gesuggereerd om bij TUI deze opinie telefonisch kenbaar te maken. Na ca. 8 uur wachten kwamen er 50 kamers beschikbaar. Voorrang werd gegeven aan de oudere passagiers (60+, later ook 50+), de jongeren moesten in de hal achterblijven. Om ca. 08.00 uur werden eerst de ouderen (en korte tijd later ook de jongeren) met bussen naar luxe hotels vervoerd.
De verdere terugvlucht naar Amsterdam vond plaats twee dagen later op 22 maart met een toestel van Yes (Lockheed TriStar) na opnieuw een uur staande voor de douane te hebben moeten wachten en na opnieuw een vertraging van drie uur (met als excuus dat "de auto van de gezagvoerder onderweg een lekke band had gehad"). De beenruimte en zitruimte van dit toestel was volstrekt te krap voor een transatlantische vlucht van 8,5 uur. Maar de verdere terugvlucht verliep zonder problemen en eenieder was blij uiteindelijk toch nog veilig in Amsterdam te zijn aangekomen.
Algehele waardering: vanwege het nachtmerrie-achtige karakter: een 1.
L. Jehee
