Nosig
Active member
Die ATR had inderdaad ijs achter de boots dat als een spoiler begon te werken. Om dus voldoende lift te krijgen moest de invalshoek vergroot worden en ging de autopilot er steeds meer trim in draaien. Dat de ailerons er ook onder leden hielp ook niet echt.
Die kist zat in een holding pattern voor een behoorlijk lange tijd, en als de autopilot er af was geweest dan hadden de vliegers waarschijnlijk al veel eerder gemerkt dat er teveel ijsafzetting was (vanwege abnormale hoeveelheid trim) en hadden ze actie kunnen ondernemen (omhoog, omlaag, uitwijken en ergens anders landen).
Vandaar het advies van de NTSB om de autopilot eraf te gooien als je iets vliegt dat boots heeft
Klinkt heel interesting, maar dan heb je het wel over een hele grote ijs spoiler volgens mij. Ik zou als ik jou was beide accident reports (zie links in mijn vorige post) nog even goed doorlezen.
Snelheids verlies door een richeltje ijs was niet van toepassing, het was puur door het plots uitslaan van de ailerons. Ailerons worden natuurlijk ook niet door de AP bestuurd dmv trim maar direct. Dit uitslaan ging ook niet geleidelijk, maar ineens (niet door de AP gemaskeerd, het gebeurde ook echt ineens). Bij het Comair Brasilia ongeluk zie je goed beschreven dat de kist ineens naar links gaat rollen, terwijl het stuur tegelijk naar rechts begint uit te slaan in een poging tegen te sturen. Bij de Brasilia gaat vanaf 45 graden roll angle de AP automatisch af, waarna de roll nog erger werd.
Bij de ATR gebeurde ook initieel niets, van trim verandering was sowieso geen sprake. De aileron begon ineens omhoog (rechtervleugel naar beneden) uit te slaan, binnen een halve seconde was deze ruim 13 graden uitgeslagen en werd de AP uitgeschakeld (heb nog niet gevonden of dit manual of automatisch was). Binnen 5 seconden werd de bankle angle 77 graden naar rechts en rolde vervolgens terug naar 59 graden rechts. Op dat moment werd de AOA meer dan 5 graden up, waarna de aileron weer vol omhoog (rechts) uitsloeg (roll 50 graden per seconde!) en de kist zijn eerste complete roll maakte. 12 seconden nadat de initiele eerste roll begon had de kist een complete roll rechtsom gemaakt. De kist rolde echter door wing level heen (de roll krachten waren te groot voor de crew om te overkomen) totdat de AOA minder werd en de aileron weer level ging. Op dat moment was de bank echter weer 144 graden naar rechts. Etc etc (eng verhaal om te lezen).
Zelfs als de AP uit had gestaan (wat hij dus was 1/2 seconde nadat het gebeurde) had de ATR het niet gered (en de Brasilia en de Saabs ook niet). Dit had bij de ATR met een aantal bijkomende factoren te maken. De ijsrand was gevormd omdat ze gehold hadden met flaps 15, hierdoor was de ijsrand net boven de boot onstaan (flaps zorgden voor lagere AOA). Omdat ze versnelden door de Vfe van flaps 15 gingen deze met dalen omhoog, met het intrekken van de flaps klapte de aileron door de luchtstroom omhoog. Vanwege ATR design kon deze ook niet meer uitgeklapt worden omdat ze nog boven de snelheid zaten (zo begrijp ik er uit). Maar ja, probeer nog maar eens rustig na te denken en wat te proberen als je kist met 50 graden per seconde constant naar rechts rolt en je spierkracht niet voldoende is om dat tegen te houden (fly by steel wire).
Met de AP off vliegen had dit niet voorkomen, al had je wellicht ietsjes sneller een hint gehad als je het stuur al niet ineens had zien draaien (plus de roll sowieso). Een tail stall had wel sneller geobserveerd kunnen worden omdat de trim verandering en de stabiliteit hints had gegeven, maar daar was in al deze ongelukken geen sprake van. Het was puur aileron.
AP uit is overigens nog steeds symptoon bestrijding (het is wel een aanbeveling). Zoals je kan zien in beide NTSB raportages (Brasilia crash verwijst ook naar Roselawn) is de oorzaak meer te zoeken in design en vooral certificatie (of gebrek daaraan) van het de-ice systeem door de FAA.