Ik heb een tekstje geschreven, ik plaats het nu zelf niet in de Kennisbank omdat het voor mijn gevoel daarvoor te veel op een specifieke situatie gericht is. Uiteraard mag jij ermee doen wat je wilt!
Dit is 'm:
-------------------------------
Ik zal proberen hier uit de doeken te doen, hoe het
reclamevliegen (ook wel bekend als
sleepvliegen of ‘
Banner Towing’) precies in zijn werk gaat. De beschrijving is geschreven aan de hand van vele uren ervaring bij Aero Noord, dat gevestigd is op Hoogeveen (EHHO).
1. De order
Als er een partij geïnteresseerd is, moet zij een paar dingen weten:
1. De tekst mag máximaal 28 tekens bevatten.
2. We hebben de beschikking over zowel zwarte als rode tekens
3. Daarnaast hebben we ook speciale symbolen
Dit vereist misschien enige toelichting. 28 tekens is het absolute maximum. Er wordt echter wel gekeken naar de inhoud van de tekst. Een tekst waar veel W’s en M’s (grote letters, veel oppervlak) inzitten, laten we doorgaans niet tot 28 tekens gaan. Teksten met veel punten, komma’s en I’s, die kunnen gemakkelijk tot 28 tekens lang zijn.
Als de overeenkomst gesloten is, wordt de tekst naar ons doorgefaxt. Standaard is eigenlijk wel dat rode tekst aan wordt gegeven door er een streep onder te trekken.
Sommige bedrijven, die inzien dat luchtreclame een erg rendabele manier van adverteren is, pakken het nog iets groter aan en laten een
vignet (
vlag /
doek) maken. Deze doeken kunnen tot wel 100 m2 groot zijn.
2. Het maken van de sleep
Als de tekst binnen is, gaan één of twee van onze medewerkers (waaronder ik) aan het werk met het klaarmaken van de tekst. We hebben hiervoor een speciaal ingerichte werkplek die bestaat uit:
1. Een ‘tafel’
2. Een ophangrek voor de letters
Als voorbereiding hangen we alle letters op volgorde klaar. We hebben in de hangaar, op een speciale verdieping, een lang pad waarlangs vele rekken met letters, cijfers, leestekens, speciale tekens en spaties hangen. Daar pakken we dan één voor één alle letters en hangen die op aan het rek. Vervolgens nemen we plaats achter de tafel en pakker het
wapperdoek. Het wapperdoek is eigenlijk niets anders dan twee lappen stof die aan het eind van de sleep ‘wapperen’. Het doel hiervan is het verminderen van de spanning op de sleep. Zonder wapperdoek zouden we na elke vlucht vele letters moeten repareren of vervangen.
Als het wapperdoek opgerold is, knopen we de laatste letter eraan. Juist, we knopen de sleep van achteren naar voren. Dit vast knopen gebeurd met een simpel
‘houtje - touwtje’ - systeem. Aan elke letter zit een glasvezel stok met 13 houtjes en aan de andere kant 13 touwtjes (lusjes). Als er een letter vastgeknoopt is, rollen we de sleep verder op, zodat de sleep uiteindelijk niet meer dan op gerolde sliert letters is. Dit is in belang voor het opslaan van de tekst, het uitrollen van de tekst (zie verderop) en zodat er eenvoudigweg, niets in de knoop raakt.
Als alle letters bevestigd zijn, komt er een zogenaamde ‘
voorboom’ aan. Dit is een stevige metalen buis met daaraan weer 13 houtjes. De voorboom zorgt er ten eerste voor dat de sleep niet op de kop hangt, de voorboom is namelijk aan de onderkant met lood verzwaard en ten tweede dat de tekst niet dubbelgevouwen komt te hangen.
Op deze voorboom komt tenslotten een stukje tape waar we opschrijven welke tekst het is, aangezien aan de rol niet op te maken valt wat de tekst is.
3. Het uitleggen van de sleep en het prepareren van het toestel
Ongeveer een uur voordat de slepen moeten ‘
hangen’ gaan we het veld op, uiteraard voorzien van fluorescerende veiligheidshesjes, om de teksten klaar te maken voor de ‘
pickup’. Wat we als eerst uiteraard doen is kijken hoe de wind staat (eigenlijk welke baan in gebruik is) en aan de hand daarvan bepalen we hoe de sleep komt te liggen.
Wat we dan doen is de tekst volledig uitrollen. De sleep ligt dan zo dat de wind over de staart richting de voorboom waait. We controleren nog eens of de tekst klopt, er geen letters op de kop zitten (ja, het komt echt voor) en alle houtjes en touwtjes goed vastzitten.
Aan de voorboom wordt dan een ‘
voorlijn’ vastgemaakt. Dit is een heel lang stuk touw, met aan het eind een grote lus. Ter hoogte van het punt waar het rechte touw overgaat in de lus, zetten we aan weerszijden (ongeveer 2,5 meter van de lijn) een twee meter hoge paal neer. Daarop komen de ‘
tuitjes’. De tuitjes lijken heel onbenullig, maar zijn eigenlijk heel erg belangrijk. De lus van de voorlijn rust hier namelijk op. Die zouden we ook meteen op de paal kunnen laten rusten, maar misschien kun je je voorstellen wat er gebeurt als de lijn blijft haken. Dan zwaait er een flinke paal waarschijnlijk richting gezicht van de batchman (zie verderop). Dan kan er beter een tuitje van een paar honderd gram op staan.
Wat je dan dus in feite hebt is een sleep van ongeveer 30 meter lang, daaraan een voorlijn van nog een 20 meter en daar weer aan een lus van 5 bij 2 meter.
Nu moet alleen nog het vliegtuig geprepareerd worden. Niet elke kist is geschikt om mee te sleepvliegen. Niet alleen vanwege de
performance die nodig is (weet ik verder het fijne niet van), maar ook omdat er een special
sleep installatie aanwezig moet zijn. Die bestaat uit een bevestigingspunt aan de staart, een ophangpunt onder de ‘buik’ van het toestel en twee release-hendels in het toestel.
De haak waarmee het toestel de sleep oppikt noemen we een
dreg. Dat is soort drievoudige vishaak van ongeveer 3 kilogram. Daaraan zit weer een lijn van een paar meter, een breekstukje en een bevestigingsoog. Met dat oog wordt de lijn aan de staart van het toestel vastgemaakt. De dreg wordt onder het toestel gehangen, zodat deze niet achter het toestel aansleept bij het taxiën en opstijgen.
4. De pickup
Op dit punt komt het aan op samenwerking tussen de piloot en de
batchman. Voor degenen die niet weten wat een batchman is, dat is degene die met grote oranje borden op de grond signalen geeft aan de piloot.
De piloot stijgt op, de dreg hangt nog onder het toestel. Als het toestel genoeg vliegt trekt de piloot aan de eerste release-hendel. De dreg valt dan van onder het toestel vandaan en wordt dan door de lijn meegesleept. De batchman geeft op dat moment één oranje bord omhoog om aan te geven dat de dreg goed hangt (vrij van het toestel, lijn niet in de knoop). De piloot reageert hier (vaak) op door even met het toestel te ‘zwaaien’. Hij vliegt dan een verkort circuit (voor sleepvliegen gelden aparte regels) en lijnt zichzelf op voor de sleep.
Als batchman wordt het dan spannend (maar vooral leuk). Jij moet zorgen dat de dreg die achter het toestel bungelt precies in de lus van de sleep terechtkomt. Dus door aan te geven dat de piloot een beetje naar links / rechts / boven of beneden moet, besturen wij eigenlijk een beetje het toestel (althans dat geloven we graag).
Vaak zorgen we dat de haak een beetje hoog hangt. Dit is om drie redenen. Ten eerste is het vervelend als de haak vaak op de grond stuitert, daar gaan de haken snel kapot van. Ten tweede wil de haak dan nog wel eens zo hard op de grond stuiteren dat deze weer omhoog veert en zo de lijn mist. En dan is er nog simpelweg de volgende reden: vlak voor de haak bij de lus is geven we een heel wild gebaar om aan te geven dat de piloot steil moet optrekken. De kist gaat dan een stukje héél erg steil omhoog, dat betekent dat de voorwaartse snelheid even heel laag is. Wat doet de dreg dan, die zakt een flink stuk naar beneden, waardoor die op de perfecte hoogte komt.
Geven we het ‘
pull-up’ teken te laat, dan is er de kans dat de sleep volledig in de knup getrokken wordt, het is wel eens voorgekomen dat de sleep dan zodanig verwoest was dat de vlucht gecancelled moest worden. Dat zien we liever niet. Geven we echter het teken te vroeg, dan wordt de lijn gemist. Voordeel voor ons is dat we met zeer ervaren vliegers werken en zij zelf ook behoorlijk goed in staat zijn om in te schatten wanneer het tijd wordt.
5. De drop
Als laatste moet de sleep nog weer gedropt worden, de piloot manoeuvreert het toestel laag over het veld en trekt aan de tweede release-hendel. De complete sleep, inclusief lijnen valt dan achter het toestel weg. Als het rustig is, wordt de sleep voor onze hangaar gedropt, maar in andere gevallen droppen we in de
under-/overshoot.
-------------------------------
Graag hoor ik wat jullie van m'n verhaal vinden en als er vragen zijn wil ik die uiteraard graag beantwoorden!
Overigens, wij slepen over het algemeen met twee C172's (PH-JPO en PH-JBF) en een Piper Cub (PH-ROB). Bij echt drukke (lees: goede) dagen, hebben we er nog wel eens een vreemde kist bij. Bijvoorbeeld de PH-COU (Teuge). Op
deze foto van de COU kun je ook mooi de sleepinstallatie zien.
